Anders kijken, leren, doen

In dit dossier besteden we aandacht aan Evidence based practice (EBP). EBP is een belangrijk onderdeel van klinisch redeneren, waarbij behalve het beste wetenschappelijke bewijs ook de rol van de patiënt belangrijk is.

Evidence based practice (EBP) is een vast uitgangspunt van het verpleegkundig handelen geworden. Door het beste bewijsmateriaal dat beschikbaar is (de evidence) te gebruiken in de zorgverlening kun je immers de beste zorg geven en de praktijk waar mogelijk verbeteren. Maar: bij de toepassing van EBP zijn ook nog wel een paar problemen op te lossen.

De verpleegkundige praktijk en de verplegingswetenschap horen bij elkaar. Dat inzicht wil Wolter Paans, lector Verpleegkundige Diagnostiek aan de Hanzehogeschool, zijn studenten graag bijbrengen. Samen met hen valideert hij verpleegkundige diagnosen en interventies.

Standaarden en richtlijnen zijn gebaseerd op EBP–principes en dienen te worden nageleefd door de beroepsgroep. Dat is de algemene gedachte. Maar de werkelijkheid is weerbarstiger: het opvolgen van richtlijnen blijkt nog niet zo eenvoudig.

De divisie Vrouw en Baby van het UMC Utrecht kent een Platform Verpleegkundig Onderzoek. Het is opgezet om evidence based werken op de vier divisieafdelingen te stimuleren. De platformledenbrengen het platform steeds opnieuw onder de aandacht van hun verpleegkundige collega´s, vertelt dr. Hetty Ockhuijsen. Want onderzoeksvragen indienen is nog lang geen vanzelfsprekendheid.

Verpleegkundigen merkten de afgelopen jaren dat in hun zorginstelling de aandacht vooral uitging naar belangrijke onderwerpen als Evidence based practice, Lean en Elektronisch patiëntendossier (EPD). De laatste tijd verschuift de focus naar de directe patiëntenzorg, door een groeiende belangstelling voor klinisch redeneren. Wij pleiten er voor om via klinisch redeneren een brug te slaan tussen de theorie van een opleiding en de praktijk van een zorginstelling.

Sonja Kersten (42) is nu ruim een jaar directeur van V&VN. Van huis uit is ze medisch bioloog en voorheen werkte ze als directeur oncologische zorg bij het Integraal Kankercentrum Nederland. Wat wil zij bereiken voor de verpleegkundige beroepsgroep?

`Mijn vader heeft leukemie en daardoor was ik als kind veel in het ziekenhuis. De verpleegkundigen printten kleurplaten voor me uit, en ik kon altijd met ze praten als ik het moeilijk had. Toen wist ik: ik wil ook verpleegkundige worden.`

De Japanse samenleving vergrijst in rap tempo. In geen enkel ander land is het aandeel 65-plussers groter dan in dit Aziatische land. Een van de voornaamste problemen waar Japan mee te kampen heeft is dan ook de zorg voor ouderen. Hoewel de Japanse regering nog geen drastische maatregelen heeft genomen, zijn het juist de burgerinitiatieven om ouderen langer thuis te laten wonen die opvallen. Wij spraken met leden van zo'n organisatie, de Nippon Active Life Club (NALC), om meer te weten te komen over de Japanse benadering.

Het toenemend aantal thuiswonende ouderen met complexe zorgvragen is een flinke uitdaging voor de zorg. De huidige zorg is vaak reactief en gefragmenteerd en komt niet altijd tegemoet aan de individuele zorgvraag van deze ouderen. Dat leidt vaak tot onnodige achteruitgang van het dagelijks functioneren en de kwaliteit van leven en tot hoge kosten. Bleijenberg en collega's (2016) ontwikkelden een interventie die verdere beperkingen in het dagelijks functioneren moet voorkomen, of verbeteren. Zij evalueerden de interventie in een clustergerandomiseerd onderzoek.